28 سال در مسیر تعهد

/گزارش روابط عمومی خیریه “مشیز” از جایگاه و اهمیت مسوولیت اجتماعی/

مسئولیت اجتماعی یک چارچوب و محدوده اخلاقی است که در آن وظایف مختلفی که تمامی آن ها دارای منافع برای جامعه هستند، بر عهده فرد، سازمان و یا نهادی خاص گذاشته می شود. این مفهوم به صورت دقیق تر به معنای انجام وظایف فردی به وسیله تک تک افراد جامعه است که انجام این وظایف باعث می شود تا تعادل مناسبی بین اکوسیستم و اقتصاد جامعه برقرار شود. استفاده از لفظ وظیفه نشان می دهد که هر فرد در حالت عادی باید
به این وظایف واقف بوده و نقش خود را در حفظ این تعادل به صورت مشخص پذیرفته و ایفا کند.

البته در اکثر جوامع این مفهوم یک حوزه قانونی الزام آور نبوده و بیشتر در حوزه اخلاق مطرح می شود. در جوامع بیشتر توسعه یافته که در چارچوب اخلاق، وظایف فردی دارای اهمیت بیشتری است، مسئولیت اجتماعی مفهومی اجباری و البته پذیرفته شده توسط اکثر افراد جامعه دارد. اما در سایر جوامع که از نظر سطح فرهنگی دارای فقر هستند، چنین مسئولیت‌هایی معنای خاصی نداشته و کمتر کسی خود را ملزم به انجام و رعایت آن‌ها می‌داند.

در تعریف این مفهوم، همواره مقایسه‌ای میان توسعه اقتصادی از بعد مادی و همچنین آسایش و رفاه جامعه و سامان یافتگی محیط وجود دارد. اگرچه این موضوع در ده سال گذشته بارها و به دفعات با گزارشات مختلف به چالش کشیده شده است و سعی شده تا با غرض‌ورزی و یا بدون آگاهی کمرنگ شود. این تلاش‌ها هنگامی است که تعریف مسئولیت اجتماعی در ایجاد تعادل بین دو مفهوم ذکر شده قرار می‌گیرد. در واقع این تعادل است که برای برخی جوامع مشکل‌ساز شده و باعث می‌شود تا روند توسعه به دلیل حفظ منافع محیط زیست و یا گروه‌هایی کم درآمد از جامعه با مشکل ایجاد شود. جمله آشنای «برخی باید زیر چرخ های توسعه له شوند!» نمود بارزی از عدم توجه به این مسئولیت و تلاش برای بر هم زدن تعادل صرفا برای توسعه است که در کشور ما نیز زمانی مطرح شده است.

آسایش جامعه از مسیر توسعه اقتصادی
هر فرد به عنوان شهروند یک کشور یا در مقیاس محدود، شهروند یک شهر؛ باید نسبت به وقایع و اتفاقات و اقدامات مورد نیاز محیط زندگی خود بی تفاوت نبوده و احساس مسئولیت کند. برای مثال در حوزه فقر و بیکاری نکته بسیار مهم این است که جدای از سیستم‌های دولتی و اقداماتی که باید انجام دهند، شهروندها هم باید تا حد امکان و در چارچوب مسئولیت اجتماعی و اخلاقی خود به این موضوع کمک کنند. یکی از حوزه‌هایی که ایجاد تعادل بین توسعه اقتصادی و آسایش جامعه تا حدودی با یکدیگر تعارض دارد، دقیقا همین‌جا است. جایی که در برخی کشورها با درصد بیکاری بالاتر و فقر بیشتر، کارفرمایان با تقلید از الگوهای توسعه در کشورهای توسعه یافته سعی در تعدیل نیروی کار داشته و کارها را روباتیک و با سیستم‌های جدید و البته نیروی کار کمتر انجام می دهند.
در چنین شرایطی به نظر شما نقش مسئولیت اجتماعی چیست؟ اخلاق و تعهد شهروندی در چنین شرایطی حکم می‌کند که تا آنجا که برای شما مقدور است سیستم کاری خود را گسترش دهید و نیروهای بیشتری را از میان قشر ضعیف جامعه به کار بگیرید. البته این روند نیز می‌تواند با کمک سیستم‌های جدید و توسعه یافته آسان‌تر شود نه اینکه زمینه ساز حذف کامل نیروی کار انسانی فراهم آورده شود.

مسئولیت اجتماعی در حوزه های مختلف
مسئولیت و تعهد اجتماعی در حوزه‌های گوناگون دارای تعاریف فراوانی بر اساس حوزه فعالیت است. مثلا در حوزه شرکت‌ها و یا بنگاه‌ها که این مسئولیت به اختصار به CSR شناخته می‌شود، بندهای مختلفی برای این منظور تعریف شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تعهد در قبال حفظ محیط زیست و اکو سیستم که خود برای مراکز صنعتی یک گزینه بسیار مهم به شمار می آید.
2. تعهد در قبال رعایت عدالت و شایسته سالاری در استخدام نیروهای مورد نیاز
3. تعهد در قبال برآورده کردن تمامی نیازهای ضروری کارمندان و خانواده‌های آن‌ها
4. تعهد در قبال ارائه محصولات کاملا سالم و بدون هیچ‌گونه مضرات برای انسان
5. تعهد در قبال صرف درآمدها در راه7های غیر خلاف و غیرقانونی و در مسیر پیشرفت و توسعه
6. تعهد در قبال رفتار درست و انسانی با تمامی افراد مرتبط
7. تعهد در قبال رعایت حقوق مصرف کنندگان در صورت تولید کالا یا ارائه خدمت

در واحدهای تولیدی و صنعتی و به منظور رعایت تعهدها و مسئولیت های مذکور در این حوزه، واحدهایی به نام HSE وجود دارد که تمامی امور مربوط به ایمنی، سلامت و محیط زیست را کنترل می نماید.

با توجه به تعاریف بالا به گوشه‌ای از حوزه فعالیت هلدینگ آفرینش در خصوص مسئولیت اجتماعی اشاره می‌کنیم، خیریه مشیز که از مجموعه شرکت‌های تابعه هلدینگ آفرینش است، درواقع از سال 1373 با هدف مشارکت در توسعه، گسترش عدالت و ایجاد زندگی بهتر در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و درمانی برای بهبود زندگی فرزندان کشورمان که از زندگی مناسب برخوردار نیستند، در استان کرمان آغاز به فعالیت کرد.

راه اندازی مراکز شبه خانواده در اقصی نقاط کشور از جمله افتخارات موسسه مشیزدر طول بیش از نیم قرن فعالیت خداپسندانه است و در حال حاضر نیز با داشتن 16 مرکز شبه خانواده در 5 استان برای فراهم کردن زندگی بهتر 270 کودک محروم از حمایت کامل خانواده، حضور موثر دارد.

این موسسه در نخستین همایش مسوولیت اجتماعی ایران موفق به دریافت نشان زرین مسوولیت اجتماعی از سوی ریاست محترم جمهوری شد. همچنین به پاس سال‌ها فعالیت انسان دوستانه، مقام مشاوره‌ای ویژه سازمان ملل متحد به موسسه خیریه مشیز اعطا شد.

در حقیقت “مشیز” سازمانی مستقل و غیردولتی است که نام خود را از : محبت، شراکت، یاری و زیبایی گرفته است.