« من ارگ بمم خشت به خشتم متلاشی/ تو نقش جهان هر وجبت ترمه و کاشی»
این مصرع از حامد عسگری را میتوان گفتوگوی دو گل قالی دانست. جایی که فرش کرمان با دیرینگی تاریخی به دست فراموشی سپرده میشود در حالیکه میتوانست تخت به تخت قالی کاشان در فهرست میراث معنوی ایران در یونسکو قرار بگیرد. گنجینه سالخورده و پا خوردهای که باید نامدارتر و ارزشمندتر میشد اما…
با این حال در اهمیت و قدمت فرش کرمان گفتن و نوشتن، گزافهگویی است، زیره به کرمان بردن است. تنها به همین روایت تلخ از تاریخ بسنده میکنیم که در دهههای اخیر آمار حکایت از آن دارد که گلهای برجسته و نقوش بته جقهاش به افسانهها پیوستهاند و حالا دیگر از «محمد ارجمند» ملقب به سلطان قالی جهان تنها یاد و خاطرهای مانده .
با همه اینها دغدغهمندان و آنها که دل درگرو هنر کرمان دارند، در روزگار تحریم و دستاندازهای اقتصادی در دومین روز از تیرماه 1401 گالری «فرش نفیس آفرینش» را در کرمان افتتاح کردند.
این شرکت پیش گام شد تا با مشارکت بافندگان، حمایت پیشکسوتان و فعالان این حوزه به سهم خود برای احیای فرش کرمان اقدام موثری داشته باشد. این شرکت که مدیریت آن را عطا الله شفیعی پور از پیشکسوتان فرش کرمان بر عهده دارند، در دو سالی که از فعالیتاش میگذرد، توانسته زنجیره ارزش فرش دستباف از تامین و تولید مواد اولیه تا فروش محصول را با همکاری بیش از ۱۰۰۰ بافنده ماهر در سطح کشور اجرایی کند. از جمله اهداف مهم این شرکت پاسخگویی به سلیقه های مختلف در بازارهای داخلی و خارجی است که در این راستا به روز رسانی نقشه های فرش کرمان با حفظ اصالت آن را در برنامه دارد.
دست اندرکاران شرکت فرش نفیس آفرینش بر این باوراند که سرمایهگذاری در حوزه فرش دستباف با ارزش صادراتی بالایی که دارد در سالهای گذشته حدود ۳۰ تا ۴۰ از ارزش کل صادرات غیر نفتی به فرش اختصاص یافته است و این مهم میتواند کارکردهای متفاوتی از جمله ایجاد اشتغال به طور مستقیم و غیرمستقیم، جلوگیری از مهاجرت روستاییان، افزایش نرخ مشارکت اقتصادی زنان در جامعه، کاهش بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی و افزایش درآمد خانوارهای روستایی را در پی داشته باشد. این صنعت همچنین از قابلیت تامین بخشی از نیازهای ارزی کشور و تاثیر مستقیم در رشد و ارتقاء بخش دامداری کشاورزی و صنایع ریسندگی برخوردار است.
حضور نامداران فرش
از جمله اتفاقات جالب توجه در این مراسم حضور دو تن از پیشکسوتان پرورش کرمان شکرالله خواجه حسینی و محمد رضا وزیری بود که نشان می داد رویکرد شرکت فرش نفیس آفرینش از سوی بزرگان این هنر صنعت مورد تایید و حمایت است. از دیگر مهمانان این رویداد معاون اقتصادی استاندار کرمان، محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و نماینده کرمان، فریدون فعالی، مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان، امام جمعه شهرستان شهداد، رئیس اتحادیه صنعت فرش دستباف مس و صنایع دستی کرمان، خانم نظامی معاون مدیرکل امور بانوان استانداری کرمان بود.
حمایت می کنیم
محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اعتبار و شهرت جهانی فرش کرمان گفت :« با تلاش بخش خصوصی و حمایت دولت امیدواریم شاهد رونق این صنعت باشیم. در سالهای اخیر اتفاقات خوبی رقم خورده و ظرفیت های صادراتی خوبی فراهم شد، اگرچه نرخ از تاثیراتی بر فعالیتهای اقتصادی داشته ولی همواره ظرفیتی برای صادرات کالاهای مختلف از جمله فرش بوده است.
وی با بیان اینکه فرش از جمله کالاهای ارزآور برای کشور است، اضافه کرد: در استان و در سطح ملی آمادگی داریم از برنامه های شرکت نفیس حمایت کنیم.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر فعال سازی ظرفیت صادراتی فرش افزود: از ماههای پایانی دولت قبل موضوع پیمان سپاری ارزی را پیگیری کردیم و اکنون هر صادر کننده می تواند تعهد ارزی در قالب نرخ توافقی با صرافان را داشته باشد. این سیاست جدید بانک مرکزی مورد قبول ما است و برای هر نوع صادراتی اعم از فرش می توان از آن بهره مند شد.
میز فرش راه اندازی شود
در ادامه این مراسم حسین محرابی، معاون امور اقتصادی استاندار کرمان نیز به صراحت اعلام کرد که برای حمایت از فرش کرمان آمادگی دارد. وی با طرح پیشنهاد راه اندازی میز فرش کرمان گفت: سرمایهگذاریهایی که این هلدینگ در حوزه گردشگری و احیای بناهای تاریخی در کشور داشته فرصتی است که میتوانیم بنای تاریخی شرکت موزه فرش کرمان را نیز به این هلدینگ واگذار کنیم تا آن را مرمت و احیا کند.
فرش به رونق گردشگری کمک کند
فریدون فعالی، مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان نیز در این مراسم با اشاره به اصالت و اعتبار فرش کرمان احیا آن را اقدامی ارزشمند دانست و گفت: با وجود ارزش و جذابیت که فرایند تولید فرش کرمان دارد تاکنون نتوانسته از این فرصت برای جذب گردشگران در استان استفاده کنیم. وی با بیان اینکه ضرورت دارد تا تورهایی تعریف شود که گردشگران به کرمان بیایند و طراحی و بافت فرش را ببینند، افزود: از دکتر افضلی مدیرعامل محترم هلدینگ آفرینش خواهش میکنم که برای سرمایه گذاری در بناهای تاریخی کرمان نیز برنامهریزی داشته باشند. ما در کرمان خانههای تاریخی ارزشمندی داریم که بودجههای دولتی برای مرمت و احیای آن پاسخگو نیست پس در این شرایط از حضور و سرمایهگذاری بخش خصوصی حمایت میکنیم .
شمار بافندگان را به 10 هزار نفر میرسانیم
محمود افضلی، مدیرعامل هلدینگ آفرینش در معرفی اجمالی از فعالیتهای هلدینگ آفرینش گفت:
در سیرجان و نرماشیر دو واحد کارخانه نئوپان در دست احداث داریم که زنجیره هم هستند و بخشی از مواد اولیه در نرماشیر تولید میشود که یکی از بزرگترین کارخانه های نئوپان کشور خواهد بود و تا ۱۴ یا ۱۵ ماه آینده به بهرهبرداری میرسد. همچنین یک واحد کشت و صنعت دو هزار هکتاری در ریگان داریم. وی با بیان اینکه پروژه پرورش شتر هزار نفری در ریگان نیز در حال اجرا است، افزود: در نرماشیر نیز کارخانه ای برای تولید فرآورده های خرما در دست ساخت داریم. همچنین در شهر کرمان نزدیک دانشگاه آزاد در حال اخذ مجوزها برای پیگیری احداث یک شرکت هشت هکتاری هستیم که در آن هتل بیمارستان، بازارچه صنایع دستی و واحدهای تجاری و مسکونی ساخته میشود.
مدیرعامل هلدینگ آفرینش با بیان اینکه یکی از پروژه های ما احیا فرش دستباف کرمان است، افزود: در جریان این پروژه به زودی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فرش کرمان خواهیم شد. همچنین در جریان فروش بر اساس تلفیق نقشه های قدیمی فرش کرمان و نقشههای جدید بازار، طرح هایی تولید خواهیم کرد. وی با بیان اینکه از لحاظ کیفیت و کمیت حجم قابلتوجهی فرش را تولید خواهیم کرد نیز اذعان داشت: در حال حاضر برای اجرای این پروژه ۳۰۰ بافنده مشغول فعالیت هستند و در دو سال دیگر به ۱۰ هزار نفر با ۵ هزار دار قالی خواهیم رسید.
اصالت فرش کرمان را حفظ میکنیم
در این مراسم عطا الله شفیعی پور، مدیرعامل شرکت فرش نفیس آفرینش با بیان اینکه همه فعالان فرش کرمان نسبت به فردای آن دغدغه دارند،گفت: شرکت فرش آفرینش نسخههای پیشبینی کرده که به احیای آن کمک میکند.
وی اضافه کرد: در دو دهه گذشته ۲۰۰ هزار بافنده در کرمان داشتیم که اکنون به بیش از هزار نفر رسیده است که باید علت این ریزش را بررسی کنیم. همچنین کمیته طراحی فرش را در شرکت راه اندازی کرده ایم که به صورت آنلاین با خبرگان طراحی در سراسر کشور ارتباط دارد، طرح را بررسی می کنند و در صورت تصویب اجرا می شود.
دولتها به فرش بی توجهی کردند
در این مراسم شکرالله حاج حسین از پیشکسوتان فرش کرمان نیز در سخنانی با بیان اینکه عامل اصلی رکود در فرش کرمان توجه دولت هاست گفت: زمانی فرش کرمان در کشور و در دنیا حرف اول را میزد و تبریز و دیگر استانها در رتبههای بعدی قرار داشت اما گفتند فرش کرمان خوب نیست و نباید استفاده شود، فرش کرمان را بدنام کردند و از همان زمان قالیبافی تعطیل شد. زمانی بود که هر هفته سه ماشین انبار قالی کرمان برای صادرات می رفت. هر روز تاجران زیادی از تهران به اینجا می آمدند ولی الان کل فروشندگان و صادرکنندگان فرش کرمان به ده نفر هم نمیرسد. پس خطاب به مسئولان خواهش میکنم به فرش کرمان رسیدگی کنید.
نظامی معاون مدیرکل امور بانوان استانداری کرمان نیز با قدردانی از شرکت فرش نفیس آفرینش که زمینه اشتغال ۳۰۰ نفر از بانوان را فراهم کرده، تاکید کرد که در ادامه مسیر حمایت های لازم را در این زمینه خواهند داشت .
در پایان این مراسم از لوگوی شرکت فرش نفیس آفرینش که توسط هنرمندان صنایع دستی کرمان طراحی شده بود، رونمایی شد.
